FMECA

FMECA (Failure Modes, Effects, and Criticality Analysis) is een uitgebreide methodologie die wordt gebruikt om mogelijke storingen in een systeem te analyseren en de ernst, frequentie en detecteerbaarheid van die storingen te beoordelen. Het doel is om de risico’s van fouten te identificeren en te prioriteren, zodat passende maatregelen kunnen worden genomen om deze risico’s te verminderen of te elimineren. FMECA wordt vaak gebruikt in de industrie voor productontwikkeling, kwaliteitsbeheer en veiligheid.

Hier is hoe FMECA werkt, stap voor stap:

1. Identificeer de systemen en onderdelen

• Begin met het opsplitsen van het systeem in kleinere componenten of functies. Dit kunnen bijvoorbeeld machines, software, productieprocessen of zelfs individuele onderdelen van een systeem zijn.
• Voorbeeld: In een productielijn zou je onderdelen kunnen identificeren zoals transportbanden, motoren, sensoren, etc.

2. Bepaal de mogelijke foutmodi

• Foutmodus beschrijft hoe een systeem of onderdeel kan falen. Wat kan er misgaan?
• Voorbeeld: Een transportband kan bijvoorbeeld plotseling stoppen, of een sensor kan geen product detecteren.

3. Analyseer de effecten van elke foutmodus

• Hier beschrijf je wat er gebeurt als een fout optreedt. Dit kunnen directe gevolgen zijn voor het systeem, maar ook gevolgen voor veiligheid, productkwaliteit, etc.
• Voorbeeld: Als de transportband stopt, kan de productie stilvallen, of als een sensor niet werkt, kan het product niet correct worden verwerkt.

4. Bepaal de oorzaak van de fout

• Identificeer wat de fout veroorzaakt. Dit kan mechanische slijtage, softwareproblemen, ontwerpkwesties of menselijke fouten zijn.
• Voorbeeld: Slijtage van de motor of vuile sensoren die niet goed werken.

5. Beoordeel de ernst (Severity)

• Ernst geeft aan hoe ernstig de gevolgen zijn van de fout voor het systeem en de gebruiker. Dit wordt meestal beoordeeld op een schaal van 1 tot 10:
  • 1: Minimaal of geen effect.
  • 10: Catastrofaal effect (bijv. veiligheid van mensen in gevaar, volledig verlies van functionaliteit).
• Voorbeeld: Als de noodstop niet werkt en er onveilige situaties ontstaan, kan de ernst een 9 of 10 zijn.

6. Beoordeel de frequentie (Occurrence)

• Frequentie beschrijft hoe vaak een fout waarschijnlijk zal optreden. Dit wordt ook beoordeeld op een schaal van 1 tot 10:
  • 1: Zeer zeldzaam.
  • 10: Zeer vaak.
• Voorbeeld: Als motoren zelden uitvallen door goede onderhoudsprocedures, zou de frequentie een 3 kunnen zijn.

7. Beoordeel de detecteerbaarheid (Detection)

• Detecteerbaarheid geeft aan hoe gemakkelijk een fout kan worden gedetecteerd voordat deze ernstige gevolgen heeft. Dit wordt eveneens beoordeeld op een schaal van 1 tot 10:
  • 1: Zeer gemakkelijk detecteerbaar.
  • 10: Zeer moeilijk of onmogelijk om te detecteren voordat de fout optreedt.
• Voorbeeld: Als er sensoren zijn die direct aangeven wanneer een motor oververhit raakt, zou de detecteerbaarheid een 2 kunnen zijn.

8. Bereken het Risico Prioriteitsnummer (RPN)

• Het Risico Prioriteitsnummer (RPN) helpt je om prioriteit te geven aan de fouten die de meeste aandacht nodig hebben. Het wordt berekend door de drie factoren (ernst, frequentie en detecteerbaarheid) met elkaar te vermenigvuldigen:
  RPN=Ernst×Frequentie×Detecteerbaarheid
• Hoe hoger de RPN, hoe hoger het risico en de prioriteit voor maatregelen.
• Voorbeeld: Als de ernst een 8 is, de frequentie een 5, en de detecteerbaarheid een 3, dan is de RPN:
  RPN=8×5×3=120

9. Aanbevolen acties en verbeteringen

• Op basis van de RPN bepaal je welke corrigerende of preventieve acties genomen moeten worden om het risico te verminderen. Dit kunnen onderhoudsstrategieën, ontwerpverbeteringen of operationele aanpassingen zijn.
• Voorbeeld: Installeer een sensor om oververhitting te monitoren, of voer regelmatig onderhoud uit om slijtage te voorkomen.

10. Voorspellend onderhoud integreren

• Voorspellend onderhoud is een extra stap waarin je technologieën gebruikt, zoals sensoren en data-analyse, om potentiële storingen te voorspellen en tijdig onderhoud uit te voeren voordat een fout optreedt. Dit helpt bij het verbeteren van detecteerbaarheid en het verlagen van de frequentie van fouten.
• Voorbeeld: Een temperatuur- en trillingssensor kan worden gebruikt om de motorconditie te monitoren en vroegtijdig in te grijpen als slijtage wordt gedetecteerd.

Voorbeeld Tabel in FMECA:

Item	Functie	Foutmodus	Oorzaak van Fout	Effect van Fout	Ernst (1-10)	Frequentie (1-10)	Detecteerbaarheid (1-10)	RPN	Aanbevolen Acties	Verantwoordelijke
1	Transportband	Band stopt onverwacht	Slijtage motor	Productielijn stopt	8	5	3	120	Vervang motor regelmatig	Technisch personeel

Conclusie:

FMECA helpt organisaties om potentiële storingen proactief te identificeren en aan te pakken. Het biedt een gestructureerde manier om fouten te analyseren en prioriteiten te stellen op basis van risico’s, wat leidt tot betere betrouwbaarheid, veiligheid en efficiëntie van systemen.

Als je nog vragen hebt over FMECA of als je hulp nodig hebt bij het implementeren van deze analyse voor je projecten, laat het me weten!